Bingöl’ün en kalabalık ilçesi olan Genç’te, uzun yıllardır devam eden sokak hayvanları ‘sorunu’, yerel seçimler öncesinde başka bir boyuta taşındı. Sokak hayvanlarının bakımından sorumlu AKP’li Genç Belediyesiyle, bölgedeki ekolojik kırıma karşı yürüttüğü çalışmalarla bilinen ve sokak hayvanları için yıllardır mücadele eden Genç İçin Bir Saat Derneği (GİBS-DER) karşı karşıya geldi.
İddiaya göre; Genç ilçesindeki bir kaç kişi, sokak hayvanları için belediyeye şikayette bulundu. Belediye görevlileri de köpeklerin hayvan barınağına götürüldüğünü ancak, GİBS-DER gönüllülerinin buna engel olduğunu öne sürdü. Bunun üzerine şikayetçi olanlar GİBS-DER gönüllüleriyle tartıştı.
AKP’li Genç Belediyesi daha önce de, Murat Nehri’ndeki kum ocaklarına karşı başlattığı kampanyalardan dolayı dernek gönüllülerini hedef göstererek ocakların ihalesini iktidara yakınlığıyla bilinen şirketlere vermesiyle gündeme gelmişti.
‘HAYVANLAR AÇ VE SUSUZ BIRAKILIYOR’
Konuyla ilgili açıklama yapan GİBS-DER gönüllüleri, sokak hayvanlarının sağlıklı ve güvenilir bir ortama taşınması konusunda engel olmadıkları belirterek hayvanların aç ve susuz bırakıldığına dikkat çekti. Belediyeye çağrı yapan gönüllüler, “Halkı kin ve nefrete sürüklemek yerine halkın istediği problemlere çözüm getirmenizi temenni ediyoruz” dedi.
Artı Gerçek’ten Mazlum Bucuka’nın haberine göre; İlçede yaşayanlar, yiyecek bulamadığı için saldırganlaşan köpeklere yönelik belediyeden bir çözüm beklediği halde şimdiye kadar bir çözüm üretilmedi. 2020’de sorunun çözümü için mücadele eden GİBS-DER gönüllüleri, büyük uğraşlar sonucunda Genç Belediyesi’ni ilçede bir barınak yapmaya ikna etti.
Belediye Başkanı Mehmet Zeki Dirik’in 23 Mart 2020’de vaadi üzerine belediye, 20 bin metrekarelik arıtma tesisinin yanında iki dönümlük bir alanı barınak yapmak için tahsis etti. Aynı hafta alanı tel örgüyle çevreleyen belediye, vaadinin aksine daha sonra barınağın inşa edilmesi konusunda herhangi bir destekte bulunmadı.
GİBS-DER üyeleri de, bağışçılardan topladıkları paralarla barınağı inşa etmeye başladı. Ancak burada da Bingöl Valiliği engeline takıldı. Toplanan bağışların ‘yasal olmadığı’ gerekçesiyle dernek yöneticileriyle görüşen Valilik yetkilileri, alanın ruhsat alınması gerektiğini ancak o zaman bağış toplanmasına izin verileceğini aktardı. Bunun üzerine belediyeyle ruhsat görüşmesi yapan GİBS-DER, belediyeden olumsuz dönüş aldı. GİBS-DER üyelerinin aktardığına göre belediye, derneği ruhsat istemekle değil ‘alanın tapusunu istemekle’ itham etti. Böylece, barınağın inşasında herhangi bir sorumluluk üstlenmeyen belediye, derneğin çalışmalarına da engel oldu.
KÖPEKLER ÖLÜME TERK EDİLDİ
Bunların yanı sıra ilçedeki sokak hayvanları sorunu devam etti. Belediye de sokaklardaki köpekleri toplayıp, tamamlanmayan barınağa getirerek bağlamaya başladı. GİBS-DER üyeleri ise, Genç Belediyesi’nin, yavru köpekleri ‘sahipsiz’ bulup tamamlanmayan barınağa getirdiğini ve anne sütüyle beslenmesi gereken yavruların burada kendi kaderlerine terk edildiğini anlattı.
‘KÖPEKLER AÇLIKTAN YAVRULARI YEDİ’
Belediyenin, kışın kar yağışından dolayı kapanan barınağa giden yolun dahi açılmadığını söyleyen GİBS-DER gönüllüsü, “Tüm bunlara rağmen kendi imkanlarımızla karlı yolu aşıp köpeklere yemek götürmeye çalıştık. Orada köpeklerin açlıktan yavrularını parçalayıp yediğine şahit olduk” dedi.
GİBS-DER gönüllüleri, ölümlerin ardından dönemin kaymakamı Yusuf Kaptanoğlu ile görüşerek kurumların da yer aldığı bir hayvan besleme grubu oluşturdu. Bunun sonucunda Genç’te ilk defa sokak hayvanlarına bütçe ayrıldı ve bir ton mama alındı. Ancak GİBS-DER gönüllüleri, beslenme grubunun sadece 45 kilogram mama alabildiğini söyledi.
Kaymakamlık liderliğinde gerçekleşen toplantıda kurumlar arası görev dağılımı yapılsa da belediye bu görevleri yine yerine getirmedi ve GİBS-DER gönüllülerinin tüm uğraşlarına rağmen barınağın koşullarında herhangi bir iyileştirmeye gidilmedi. Belediye Başkanı Mehmet Zeki Dirik’in vadettiği barınak, üzerinden dört yıl geçmesine rağmen tamamlanmadı.
Ancak GİBS-DER gönüllülerine göre, belediyenin bu yaklaşımının sebebi sadece sokak hayvanları meselesiyle sınırlı değil. Yaşanan bu tartışmanın arka planında GİBS-DER’in yıllardır Murat Nehri’nin kıyısında yapılan kum ocaklarına karşı verdiği mücadele var. Daha önce halkın plaj ve mesire alanı olarak kullandığı nehir kıyılarına yapılan kum ocakları, bölgede ciddi bir ekolojik kırıma yol açtı. GİBS-DER, yapıldığı günden beri, ocaklara karşı verilen ekolojik mücadelenin başını çekiyor. Belediye ve dernek ilk olarak burada karşı karşıya gelmişti.
DİRİK: DERNEK İDEOLOJİK YAKLAŞIYOR
Konuyla ilgili görüştüğümüz Genç Belediyesi Başkanı ve adayı Mehmet Zeki Dirik, ilçe nüfusunun 45 binin altında olduğu için belediyenin barınakla ilgili sorumluluğu olmadığını söyledi. Belediyenin doğrudan temin ettiği mamalarla hayvanları beslediğini öne süren Dirik, fotoğraflara rağmen hayvan ölümlerini reddetti. Dirik, GİBS-DER’in ideolojik bir dernek olduğunu, topladığı paraları başka yerlere aktardığını öne sürerek, “Onlara güvenmiyorum” dedi.
YEREL SEÇİM ÖNCESİ HEDEF GÖSTERİLEN SOKAK HAYVANLARI
Türkiye’nin’nin hemen her kentinden sokakta yaşayan hayvanlara yönelik işkence ve katliam haberleri gelmeye devam ederken iktidara yakın medya da 31 Mart yerel seçimler öncesinde sokak hayvanlarını hedef tahtasına oturtan haberleri servis ediyor. Yerel seçim öncesi sokakta yaşayan köpeklerden ‘başıboş köpek sorunu’ olarak bahsedilirken, siyasi partiler de ara ara köpürtülen bu ‘soruna’ dair seçim vaatlerinde bulunuyor. Bu vaatler arasında hayvan bakımevlerinde kısırlaştırma seferberliğine kadar hayvan popülasyonunun artışına dair önleyici çözümler yer alsa da kimi isimler köpeklerin ‘itlaf’ edilmesini bile telaffuz ediyor.
SORUMLULUK YEREL YÖNETİMDE
Öte yandan hayvanlara işkence uygulayan kişilerin aldığı cezalar, hayvan hakları aktivistlerinin verdiği hukuki mücadele sonucunda bu tarz suçların önüne geçilmesi için caydırıcı nitelikte olmuyor. 2004’te yürürlüğe giren Hayvanları Koruma Kanunu’na göre sokakta yaşayan hayvanların bakımında sorumluluk yerel yönetimlere ait. Mevcut kanuna göre belediyeler hayvanların tedavilerini yapmak için bakımevleri kurmak zorunda. Ancak yasada hayvan bakımevlerinin sokakta yaşayan hayvanların ‘kalıcı yuvası’ olmadığının altını çiziliyor. Bu yerler hayvanların tutuldukları değil sadece tedavi edildiği yerler olarak tanımlanıyor. Yasa gereğince sokak hayvanlarının bu merkezlerde toplanması, kısırlaştırılması, aşılanması, küpelenmesi yapıldıktan sonra en geç 10 gün içinde alındığı bölgeye tekrar bırakılması gerekiyor.
HAYVANLARI KORUMA KANUNU
2021 yılında 5199 sayılı hayvanları koruma kanununda yapılan değişiklikler arasında aşağıdaki maddeler de yer alıyor: “Maddede düzenlenen suçların birden fazla hayvana karşı aynı anda işlenmesi durumunda verilecek ceza yarı oranında artırılır. “Maddede düzenlenen suçların veteriner hekim, veteriner sağlık teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneği üyeleri, hayvan koruma vakfı üyeleri veya hayvanlara bakmak yahut onları korumakla görevlendirilen kişiler tarafından işlenmesi durumunda verilecek ceza yarı oranında artırılır.”