Türkiye’de özel sektör çalışanları gerek mevzuattaki boşluklardan gerekse var olan işsizlikten kaynaklı çok sayıda hak ihlali ile karşı karşıya kalıyorlar. Bu kesimin belki de en çok sorun yaşayanları özel sektör öğretmenleridir. Öğretmen alımları olmadıkça bu sorunlar daha da artıyor. Düşük ücret, fazla saat mesai, sigortasız çalıştırma ya da düşük primli sigorta, indirimli ulaşım hakkından yararlanmama, izinlerde sıkıntı çıkarma, resmi tatillerde çalıştırma, belirsiz süreli iş sözleşmesi vb çok sayıda sayacağımız hak ihlali yaşayan özel sektör öğretmenleri, başta taban maaş olmak üzere hakları olan veya ellerinden alınan haklarını geri almak istiyorlar.
İhsan Birgül – (Çukurova Bülten Haber Merkezi)
Özellikle pandemi sürecindeki yoğun çalışma ve buna karşın ödenen düşük ücretlerden dolayı örgütlenmeyi hızlandıran özel sektör öğretmenleri 30 Ağustos 2021 yılında resmen sendika sahibi oldular. Kendilerini yeni nesil, çoğulcu bir sendika olarak tanımlayan eğitim emekçileri Türkiye’nin her yerinden örgütlenerek her türlü hak ihlaline uğrayan meslektaşlarının sesi olmaya çalışıyorlar.
Kurulduğu günden bu yana aktif bir şekilde eylem etkinliklerini sürdüren sendika, taban maaş ve indirimli ulaşım hakkı, üye yapma ( çünkü çok sayıda öğretmen çalıştığı kurum baskısından üye olamıyor) gibi çalışmalarını yaptılar ve bu çalışmalar hala da devam ediyor.
Biz de hem sendikalaşmaya giden süreci hem sonrasını ve gelinen son aşamaları Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası Ankara İl Temsilcisi Fatih Özbek ile konuştuk.
“Pandemi sürecindeki ihlaller sendikalaşmayı hızlandırdı”
Kendilerini sendikalaşmaya sevkeden pek çok şeyin olduğunu fakat pandemi sürecindeki daha fazla çalışma saati ve eksik ödenen ücretlerin ana sebep olduğunu belirten Özbek, kuruluş öncesi süreç ve oluşum süreci ile ilgili şunları söylüyor:
“Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası’nın kuruluşu, aslında pandemi dönemine dayanıyor. Pandemi süreci, özel sektörde çalışan öğretmenler için ciddi zorluklar doğurdu. Online eğitim sistemine geçilmesiyle, biz öğretmenler yüz yüze eğitimdeki çalışma saatlerimizden çok daha fazla süre online çalışmak zorunda kaldık. Buna rağmen, işverenler velilerden ödeme alamadıklarını söyleyerek, bize de ödemeleri eksik yapacaklarını bildirdiler. Pandemi döneminde, özellikle online eğitimde karşılaştığımız aşırı iş yükü ve bu süreçte yaşadığımız hak kayıpları, öğretmenler olarak bizi sendikalaşmaya yönelten en önemli nedenlerden biri oldu.
Ancak sorunlarımız pandemi ile sınırlı değil. Özel sektörde çalışan öğretmenler, 2014 yılında elimizden alınan taban maaş hakkımızla beraber çok ciddi bir ekonomik baskı altına girdik. Belirsiz süreli iş sözleşmesi hakkımızın olmaması, taban maaş uygulamasının kaldırılması ve eğitim iş kolunun olmaması gibi birçok faktör de sendikalaşma sürecini tetikledi. Bu sebeplerle, 30 Ağustos 2021 tarihinde sendikamız resmen kuruldu.
Sendikamızın kuruluş amacı, öğretmenlerin haklarını savunmak ve bu hakları geri kazanmak oldu. Başlıca hedeflerimiz arasında; 2014 yılında dönemin Milli Eğitim Müsteşarı Yusuf Tekin tarafından kaldırılan taban maaş yasasının yeniden getirilmesi, eğitim iş kolunun oluşturulması ve belirsiz süreli iş sözleşmesi hakkının verilmesi yer alıyor. Şu an 12 bini aşkın üyemiz bulunuyor.
2024 yılının 26 Mayıs’ında, taleplerimizi duyurmak adına MEB önünde geniş çaplı bir eylem düzenledik ve ardından Meclis Parkı’nda 52 gün süren bir “eğitim nöbeti” başlattık. Bu nöbetin temel gündemi taban maaş hakkımız olsa da, eğitimin özelleştirilmesine karşı ve öğretmen akademisi gibi uygulamaların önlenmesi için de bir duruş sergiledik. Sonrasında, Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Meclis’teki görüşmeleri durdurulması ile 52. gününde nöbetimiz sona erdi”
“Türkiye geneli geniş bir örgütlenme ağına sahibiz”
Ülke geneli geniş bir örgütlenme ağına sahip olduklarını dile getiren Özbek, bunun devamı için çalışmalarının devam ettiğini de ekliyor:
“Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası, Türkiye genelinde bütün illerde geniş bir örgütlenme ağına sahip. Şu ana kadar İzmir, İstanbul, Siirt ve Ankara gibi birçok ilde temsilciliklerimizi kurduk ve aktif bir şekilde faaliyet gösteriyoruz. Hedefimiz, Türkiye’nin dört bir yanındaki özel sektör öğretmenlerini kapsayarak, haklarını savunmak ve taleplerini duyurmak. Örgütlenme çalışmalarımız diğer illerde de hızla devam ediyor.
“Tekin’in müsteşar iken bizden aldığını şimdi bakan iken kendisinden almak istiyoruz”
Özel eğitim kurumlarına dair 5580 sayılı kanun çerçevesinde taban maaş hakkını elde edene kadar bunun mücadelesinin devam edeceğine vurgu yapan Özbek, buna 52 gün süren eğitim nöbetini örnek veriyor:
“Taban maaş talebimiz, özel sektörde çalışan öğretmenlerin devlette çalışan öğretmenlerle aynı maaşı almasını sağlayacak bir düzenlemeyi öngörüyor. Mevcut durumda devlet, “eşit işe eşit ücret” ilkesine uymuyor. 2014 yılında, dönemin Millî Eğitim Bakanlığı Müsteşarı olan, şimdiki Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin tarafından kaldırılan bu düzenleme, bizler için hayati bir öneme sahipti. Şimdi, kendisinden bu hakkımızı geri istiyoruz. Taban maaş yasasının yeniden getirilmesini talep ediyoruz.
Bu doğrultuda, en son 26 Mayıs’ta Millî Eğitim Bakanlığı önünde bir basın açıklaması gerçekleştirdik. Ardından, Meclis Parkı’na yürüyerek 52 gün süren bir eğitim nöbeti başlattık.
Bu nöbet, Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Meclis’teki görüşmelerinin durdurulmasıyla sona erdi. Ancak nöbetimizin asıl amacı, Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun biz öğretmenler için yeterli bir düzenleme olmadığını vurgulamak ve taban maaş talebimizi gündemde tutmaktı. Bu yasada, öğretmenlik mesleğini ve eğitim fakültelerinin niteliklerini olumsuz etkileyen maddeler yer alıyor.
Sendikamız kurulduğu günden bu yana taban maaş mücadelesini sürdürüyor ve bu konuda kararlıyız. Bu mücadele, özel eğitim kurumlarına dair 5580 sayılı kanun çerçevesinde taban maaş hakkımızı geri kazanana kadar devam edecek. Taban maaş hakkımızı mutlaka alacağız”.
“İndirimli ulaşım hakkını Ankara’da da alana kadar mücadele edeceğiz”
İndirimli ulaşım hakkı için hakkının olmadığı büyükşehirler arasında olan İzmir ve Van’da da bu hakları elde ettiklerini söyleyen Özbek, Ankara’da da aynı sonucuna varmak istediklerini ekliyor:
“İndirimli Ulaşım Hakkı mücadelemiz halen devam ediyor. En son verdiğimiz sonucu İzmir ve Van’da bu hakkı elde ettik. Ankara’da 2015 yılına kadar bu hak geçerliydi, ancak Melih Gökçek döneminde kaldırıldı. Geçtiğimiz yıl EGO Genel Müdürü ile görüşmeler yaptık ve Ankara Büyükşehir Belediyesi önünde bir basın açıklaması gerçekleştirdik. Ancak ne yazık ki, şu ana kadar görüşmelerimiz istediğimiz sonuçları vermedi.
Bu hak için mücadelemiz sürecek ve gerektiğinde yeniden eylemler yapmaya hazırız. İndirimli ulaşım hakkımızın tanınması, öğretmenler olarak ulaşımda yaşadığımız ekonomik yükü hafifletmek adına önemli bir adım olacak. Ankara Büyükşehir Belediyesi’nden de bu konuda daha somut adımlar bekliyoruz”
“Sadece taban maaş ve indirimli hakkı sorunu değil nice sorunlarımız var”
Sendika üyesi eğitimcilerin taban maaş ve indirimli ulaşım hakkı gibi başat sorunlar dışında başka sorunlarının da olduğuna dikkat çeken Özbek, bu sorunları şöyle örnekliyor:
“Özel sektörde çalışan öğretmenlerin en büyük sorunlarından biri, özel eğitim kurumlarının devlet tarafından yeterince denetlenmemesi. Bu denetimsizlik, birçok hakkımızın göz ardı edilmesine yol açıyor. En başından beri dile getirdiğim gibi, özel sektördeki öğretmenler olarak devlet okullarında çalışan öğretmenlerle aynı maaşı alamıyoruz. Oysa bizler çoğu zaman daha uzun mesai saatlerinde çalışıyoruz, ancak eşit ücret alamıyoruz. Bunun temel sebebi, taban maaş uygulamasının olmaması.
Ayrıca, işverenlerin sözleşmeler üzerinde yaptığı değişiklikler de ciddi hak ihlallerine yol açıyor. Belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalıştığımız yetmezmiş gibi, bu sözleşmelerde sık sık öğretmen hakları gasp ediliyor. Örneğin, ek ders ücretlerimiz ya eksik ödeniyor ya da hiç ödenmiyor. Sosyal haklarımızın da tam anlamıyla karşılanmaması, özel sektördeki öğretmenlerin karşılaştığı başlıca hak ihlalleri arasında yer alıyor. Bu sorunlar, eğitim sektöründeki adaletsizliği daha da derinleştiriyor ve öğretmenlerin motivasyonunu olumsuz etkiliyor”.
